Website: www.Heemkunde-Lattrop-Breklenkamp.nl
Deze nieuwsbrief wordt u aangeboden door de redactie van de website………………………….....................................................................
Op deze site vindt u o.a. de rubriek ‘Nieuws/mededelingen’ waarin actuele wijzigingen of aanvullingen worden vermeld. Met deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte brengen van nieuwe artikelen en, waar nodig, om uw medewerking vragen.
Hebt u geen interesse in deze mail dan kunt u zich hiervoor afmelden. Een bericht naar de redactie is voldoende: b.busscher@kpnplanet.nl
Nieuws/medelingen:
Geplaatst op de website:
# In de rubriek Nieuwsbrieven: jaargang 4 nummer 7 juli 2017
# In de rubriek Genealogie: Francois Corbelet en nakomelingen
Hulsmeijer van Emsbüren naar Brecklenkamp
Oude Klinge…
In 1735 trouwt Gerrijd Bos (herkomst nog onbekend) met Jenneken Rötgers uit Lattrop. Zij bewonen het plaatsje oude Klinge in Noord Deurningen. Zoon Jan trouwt in 1781 met Aleida Lohuis uit Brandligt. Hun zoon Gerrit trouwt in 1819 met 1e Helena Hulskotte uit Noord Deurningen en 2e met Joanna Joochem uit Noord Deurningen. Gerrit Jan Bos, zoon uit het 2e huwelijk, trouwt in 1851 met Maria Wolkotte. Zij gaan wonen Noord Deurningen 1 voorheen Bossink. Uit dit huwelijk alleen Gerardus Joannes Bos; hij trouwt in 1889 met Geertruida Koopman uit Breklenkamp. Uit dit huwelijk o.a. Gerardus Bernardus Bos die in 1926 trouwt met Hendrika Josephina Masseling (foto links) geboren op een pachtboerderij van het Singraven bij Denekamp. Een dochter uit dit huwelijk woont hier nog, dat vroeger Knik 20 als adres had. Uit de genoemde huwelijken zijn meerdere kinderen geboren. In een volgende nieuwsbrief meer over deze familie, die overigens niet verwant is aan de familie Bos op Zeggersboer.
Ondanks langdurig onderzoek is niet bekend waar het boerderijtje oude Klinge heeft gestaan. Waarschijnlijk in de nabijheid van de boerderij Hassink op Klinge aan de Penninksbrugweg.
Wie heeft informatie hierover?
Familie Bults-van Putten in Denekamp…
I. Hermannus Bults, geb. Volthe 2 april 1870, Landbouwer/stucadoor/metselaar, † Denekamp (ovl RK Ziekenhuis ’Heil der Kranken’ Oldenzaal 25 okt. 1938, zn. van Hendricus en Aleida Veelers, tr. Denekamp 26 mei 18941 Aleida van Putten, geb. Denekamp omstr. 1870, † ald. 22 juli 1936, dr. van Gerrit Jan en Anna Margaretha Foks.
Uit dit huwelijk:
1. Anna Aleida (Hanna) Bults, geb. Denekamp 11 mei 1895, † ald. 20 juli 1974, tr. Denekamp 14 nov. 1924 Hermannus oude Nijeweme, geb. Beuningen 20 dec. 1893, Winkelier, † Noord Deurningen 13 juni 1950, zn. van Hermannus en Geertruida Benneker.
2. Hendrikus Johannes Bults, geb. Denekamp 5 juni 1896, † ald. 31 juli 1896.
3. Aleida Maria (Leida) Bults, geb. Denekamp 3 okt. 1897, † ald. 10 mei 1983, ongehuwd pastoorsmeid.
4. Gezina Hendrika (Sina) Bults, geb. Denekamp 19 okt. 1898, † Lattrop (Wigger-schilder) 13 jan. 1982, tr. Denekamp 29 juni (kerkelijk Lattrop (RK Kerk HH Simon & Judas) (dag en mnd. onb.) 19283 Johannes Hermannus Wigger, geb. Lattrop 11 (Wigger) 18 april 1897, huisschilder, † Lattrop (Wigger-schilder) 29 dec. 1938, zn. van Johannes en Susanna Bruns.
5. Hendrika Maria (Rika) Bults, geb. Denekamp 7 aug. 1900, † ald. 5 maart 1936, tr. Denekamp 20 jan. 19284 Gerardus Bernardus Bos, geb. Denekamp 21 maart 1900, Klompenmaker, † Denekamp 29 mei 1988, zn. van Gerardus Johannes en Maria Jozephina Bökkerink; hij hertr. Denekamp (kerkelijk 19 febr.) 1941 Geertruida Wermers.
6. Maria Geertruida (Marie) Bults, geb. Denekamp 29 maart 1902, tr. Gait Beld.
7. Dina Margaretha Bults, geb. Denekamp 4 april 1903, † ald. 9 april 1903.
8. Hendrikus Johannes Bults, geb. Denekamp 27 jan. 1904, † ald. 30 jan. 1904, vernoemd naar zijn overleden broer * en ? 1896.
Uit dit huwelijk worden 2 jongens geboren, beiden overlijden op jonge leeftijd. Er worden 6 meisjes geboren waarvan er 1 (nr. 7) jong overlijdt. Van de ouders en de overgebleven 5 dochters is bovenstaande foto gemaakt. Nr. 1 is Sina (4) die naar Lattrop trouwt.
Wie kan de namen van de overige 4 dochters aangeven? Waar in Denekamp heeft deze familie gewoond?
Een Hollandse boer in Duitsland…(slot)
Verteld door H.B. Rikhof
Vrijkopen…
In de jaren kort na de oorlog ‘leverde’ ik ook waren aan een Denekampse handelaar. Op een keer had ik van die handelaar tachtig pond koffie tegoed. Die koffie zou hij op een bepaald adres afleveren, maar er kwam niets van. lk ben wel vijf keer bij die man geweest, voordat hij over de brug kwam. lk vertelde hem dat het mij ook wat gekost had de spullen aan te schaffen en de weg ‘vrij te kopen’. Verder zei ik hem dat hij me bij levering van de waren het beste met koffie kon betalen, omdat ik anders de weg vaker moest ‘vrij kopen’. Tenslotte zag hij in dat ik hem niets meer zou leveren, als hij niet snel betaalde en toen heeft hij prompt alles voldaan.
ln de tijd dat we gebruikte auto’s vanuit Duitsland over de grens brachten, werden die in het begin met mankracht voorzichtig over de grens geduwd. Later spanden we een paard voor zo’n auto met het risico dat we, als ze ons betrapten behalve de auto ook het paard kwijt raakten. Op het laatst reden we gewoon met de auto de grens over.
Als hier een auto kwam, ging die niet altijd meteen over de grens. Een heeft wel eens drie weken lang bij ons in de schuur gestaan. Kinderen van douanes, die we hier als dienstmeid hadden, hebben ons weleens geholpen de auto’s naar de Nederlandse kant van de grens te duwen. Ook heb ik zulke auto’s zelf weleens afgeleverd in Hengelo ofschoon ik toen nog helemaal geen rijbewijs had.
Getrouwd…
Op 14 juni 1949 zijn we getrouwd en voor het bruiloftsfeest, dat bij ons in de ‘schöp’ werd gehouden, hadden we ook onze Hollandse noabers uitgenodigd. Deze kregen echter geen toestemming over de grens te gaan. Van de Duitse grensbewakers mochten ze er wel over, maar van de Nederlandse niet. Familieleden, die in Holland woonden, zoals twee zusters en een tante, kregen wel vergunning de bruiloft bij te wonen. De noabers hebben die dag met een man of tien aan de grens gelegen. We hebben er veel jenever naar toe laten brengen. Ze hebben er zeker net zoveel plezier gehad, als wanneer ze op de bruiloft waren geweest.
Enkele jaren nadat we getrouwd waren, ben ik eens met mijn vrouw naar de markt in Oldenzaal geweest. Daar heeft zij toen nieuwe schoenen gekocht voor zichzelf en voor ons kind. Op de terugweg gingen we naar mijn zuster in Denekamp en daar trok mijn vrouw de nieuwe schoenen aan, de kinderschoentjes wilde ze echter verbergen achter haar corset. lk heb haar dat afgeraden en gezegd, dat ze deze schoentjes beter bij mijn zuster kon laten. Als mijn zus dan eens bij ons op bezoek kwam, kon ze een van haar kinderen die schoentjes aandoen en voor de terugweg een paar pantoffeltjes meenemen. Zo is het toen ook gebeurd.
Even later bij de grensovergang hoorden we op een afstand de kommiezen al: ”Die vrouw heeft nieuwe schoenen aan”. Toen de kommiezen haar ondervroegen over die schoenen, zei mijn vrouw dat ze die 's morgens ook al gedragen had en dat ze die in Duitsland gekocht had.
Dit verhaal is, met toestemming van de Stichting Heemkunde Denekamp, overgenomen uit ‘Kuieren langs de grens’, uitgegeven in 1992.
Pikkemaat-Roelofs in Meenderink Schöppe in Groot Agelo…
In de bijbehorende documenten wordt geen erfnaam vermeld. Bovenstaande naam heeft de redactie hieraan gegeven. Het zou ook Meenderink Bakhuis kunnen zijn.
De familie Pikkemaat-Voorpostel woonde in dezelfde tijd Groot Agelo 43, de familie Pikkemaat-Roelofs op huisnummer 41. Bij gebrek aan nadere gegevens is aangenomen dat nr 41 een Bakhuis of Schöppe is op het erf Meenderink.
Uit het huwelijk van Joannes Pickemaet en Eva Leemhuijs in 1778 op het Booms Backhuijs of Oude Boomhuijs, later BekJan wat we nu nog kennen als BekHannes, worden 7 kinderen geboren. Zie nieuwsbrief 2016-11…
Een broer van de daar genoemde Berend Jan, Joannes Pikkemaat *1780 wordt erfopvolger op het Booms Backhuijs in Lattrop. Diens zoon Hermannus *6-7-1820 trouwt op 24-11-1787 met de weduwe Geertruida Roelofs. Albertus Meijer geboren op het erf Stoolhuis in ’t Binnenveld in Weerselo, ged. 15 october 1802, zoon van Berend Meijer op Stoolhuis en Berendine Stoolhuis, trouwt op 24 juli 1835 met Geertruida Roelofs geb. 1 maart 1813 op het Roelofsplaatsje op Nijstad in Weerselo. Zij is een dochter van Hendrik Nn noemt zich Roelofs en Geziena Roelofs.
Uit dit 1e huwelijk van Maria met Albertus worden 3 kinderen geboren: (in Groot Agelo 17 erfnaam onbekend).
1 Bernardus Meijer geb 9-8-1837; hij trouwt in 1873 met Johanna Nijboer geb ~1842 in Weerselo.
2 Gerrit Jan Meijer geb. 10-4-1840 vervolg onbekend.
3 Johannes Meijer geb. 23-10-1843 vervolg onbekend.
Vader Albertus overlijdt, oud 44 jaar, op 1-11-1846 te groot Agelo 17. De weduwe Geertruida Meijer-Roelofs blijft achter met 3 kinderen in de leeftijd van 9, 6 en 3 jaar. Een jaar later, op 24-11-1847 hertrouwt Geertruida met Hermannus Pikkemaat geb. 6-7-1820 op het Oude Boomhuijs in Lattrop, zoon van Joannes Pikkemaat en Christina Sprikkel.
Uit dit huwelijk worden eveneens 3 kinderen geboren, maar nu te groot Agelo 41 Meenderink Schöppe (niet zeker).
1 Maria Pikkemaat geb. 31-10-1850, zij trouwt in 1880 met Johannes Steggink (1851-1912) in Nutter en overlijdt daar in 1905 oud 54 jaar. Kinderen uit dit huwelijk geb. in Nutter:
1 Johannes Albertus Steggink 1884-1969, hij trouwt in 1912 met Aleida Heesink geb. 1884.
2 Gradus Johannes Steggink geb ~1887, hij trouwt in 1916 met Anna Burink geb ~1890.
3 Hendrika Maria Steggink (1891-1984), trouwt in 1914 met Albertus Heesink (1878-1961).
2 Hermannus Pikkemaat geb. 16-4-1853 en overlijdt ongehuwd Groot Agelo 41 (Meenderink Schöppe) op 23-4-1906 oud 53 jaar.
3 Johanna Pikkemaat geb. 22-3-1856 (?1898); zij trouwt in 1882 in Losser met Gradus Tijman geb. 27-10-1844 op Tijkotte in Beuningen.
Uit dit huwelijk worden geboren:
1 Johannes Tijkotte 1884-1889.
2 Johanna Suzanna Tijkotte *~1887; zij trouwt in 1913 met Albertus Johannes Bosch *~1880.
3 Johannes Hermannus Tijkotte *~1890, hij trouwt in 1918 met Hendrika Aleida Westerhof *~1892 in de gemeente Tubbergen.
4 Maria Gezina Tijkotte *~1898, zij trouwt in 1920 met Johannes Franciscus Everhardus Sleiderink *~1897.
De laatste van deze familietak is de hierboven genoemde Hermannus Pikkemaat die in 1906 in Meenderink Schöppe in Groot Agelo overlijdt.
Meenderink Schöppe in Groot Agelo in 2016
Registrum Memoriale (8)…
Fundatie Johes Krake en Gesina Laarhuis
Den 2en Mei 1923 heeft Zijne Doorluchtige Hoogwaardigheid Mgr. H. Van de Weteringe, aartsbisschop van Utrecht aan ’t R.K. parochiaal Kerkbestuur te Lattrop, machtiging verleend tot de aanvaarding van een som van honderd gld. uit de nalatenschap van Johes Krake en zijne echtgenoote Gesina Laarhuis tot stichting van een fundatie met de verplichting dat:
1e de namen van Johes Krake en Gesina Laarhuis, jaarlijks, gedurende vijf en twintig achtereenvolgende jaren, van 1923 tot 1948 overeenkomstig het verlangen der erflaters, geplaatst worden op ’t jaarboek en dagboek.
2e de rente van deze honderd gld., belegd in de 6% obligatie van den H. Bonifacius en van den H. Antonius van Padua te Dortrecht No 178A, No 179A, te samen groot duizend gld-, worde toegekend aan den tijdelijken Pastoor (voor ’t in de kerk om de maand aflezen hunner namen en ’t dagelijksch gebed). De tijdelijke Pastoor ontvangt dus jaarlijks hiervoor zes gld. zoo deze honderd gld. der Fundatie 6% blijven opbrengen.
3e Na afloop van de verplichting in 1948, het kapitaal groot honderd gld., het onbezwaarde eigendom worde van de R.K. Kerk te Lattrop.
Zie schrijven van Z.D.H. den Aartsbisschop op den 2 Mei 1923. No 433.
De 6% obligatie: o/g Bonif. En van den H. Antonius van Padua: te Dortrecht: uitgeloot: aanwezig in de kerkekas: f 100 voor bovenstaande Fundatie.
Bij uitloting worden deze 100 belegd in een effect groot f 1000 Hollands Electrische Spoorwegmaatschappij No 1435. Zie Fundatie Velers: Krake-Laarhuis en Oortman.
Johannes Krake, geb. Lattrop 68 (Krake) 10 febr. 1861, ged. Lattrop (RK) 10 febr. 1861, Landbouwer op Kraken Jan/wagenmaker 1889-, † Lattrop 49 (Laarhuis?) 29 april 1921, begr. Lattrop (RK Bergraafplaats) 2 mei 1921, zn. van Gerrit Jan en Anna Elisabeth Elfert, tr. Denekamp 27 sept. 1889 Gezina (Gesina) Laarhuis, geb. Lattrop 61 (Eks Laarhuis/-Hulsmeijers-Brookdekker) 16 juli 1856, ged. Lattrop (RK) 15 juli 1856, † Lattrop 49 (Laarhuis Horstweg?) 22 okt. 1916, begr. Lattrop (RK kerkhof) 25 okt. 1916, dr. van Johannes (Jannes) en Johanna Nijhuis.
Fundatie Johes Hendrikus Oortman en Maria Oortman en hunne familie.
Den 2en Mei 1923 heeft zijne Doorl. Hoogw. Mgr: H. van de Wetering, Aartsbisschop van Utrecht aan ’t R.K. Kerkbestuur te Lattrop machtiging verleend tot de aanvaarding van een som van honderd gld. uit de nalatenschap van van Johes Hendrikus Oortman en Maria Oortman en hunne familie tot stichting van eene fundatie met de verplichting dat:
1e dat Johes en Maria Oortman en hunne familie, jaarlijks, gedurende twintig achtereenvolgende jaren 1923-1943, overeenkomstig het verlangen der erflaters, geplaatst worden op ’t jaarboek en dagboek.
2e de rente van deze honderd gld dienst als honorarium voor den tijdelijken Pastoor voor ’t aflezen hunner namen in de kerk en voor ’t dagelijksch gebed, -volgens dagen doopenboek-. Deze honderd gld zijn belegd in een effect groot f 1900 Hollandsche Electrische Spoorwegmaatschappij No 1435.
Van de H Antonius van Padua te Dordrecht de tijdelijke pastoor ontvangt des jaarlijk 6 gld, soo deze honderd gld 6% blijven opbrengen.
3e Na afloop van de verplichting in 1943, worden deze honderd gld het onbezwaard eigendom van de kerk. Zie schrijven van Z.D.H. den Aartsbisschop van 2 mei 1923 No 434.
6% Obligatie Bonifatius, Antonius van Padua uitgeloot:
f 100 voor deze Fundatie aanwezig in de kerkekas.
Van ’t effect groot f 1000 Hollandsche Electrische Spoorwegmaatschappij No 14 behooren f 800 aan Fundatie Erven Velers f 100 aan Fundatie Johes Krake en Gesina Laarhuis f 100 aan Fundatie Johes Hendrikus Oortman en Maria Oortman en familie.
Wordt vervolgd…
Bovenstaande afbeelding is een scène uit een S-8 geluidsfilm van 4 juli 1983, gemaakt in en om de school in Breklenkamp. Links zien we de onderwijzer van Rooden. Wie zijn de kinderen?
Over de schoolkwestie te Lattrop (2)
A. Nadat haer hoogwelgebooren de vrouwe van Breckelenkamp aan mij tot meerder comoditeit van mij en mijne schoelkinders toegestaen heft, de schoele van de gemeinte op haaren poote grond te transpoorteren.
So bekenne wij ik en doen? daerbij dat gemelde vrouw van Breckelencamp aldaer so as se anders haer hoogwelgebooren vrouw..
( de rest van de tekst is verdwenen/onduidelijk)
9 october 1741
Hermen Bonck schoolmeester
Hermen Boncken sijn handenmerck.
B. MEMORIE VOOR DEN ONDERRIGTER VAN OOTMARSUM.
Denzelven word gerequireert om na vooraf verzogt en geobtineert consent van der rigter ter instantie van den burger H.O. Bentinck tot Beklenkamp zig te begeeven bij Jurrien Bonke thans boerrigter te Lattoruppe en hem op te kennen te geeven dat in den jaare 1741 den 9 december tusschen de toenmaalige vrouwe van Breklenkamp aan den voorz. schoolmeester H. Boncke tot commoditiet van hem en zijne schoolkinderen toegestaan heeft de school van de gemeente op haare pootegrond te transporteeren.
Onder wel expresse conditie dat gemelde vrouwe van Breklenkamp, altoos als zij zulks goedvond en de school tot haar nadeel stond, dezelve wederom mogten laaten wegbreeken.
Dat de voorz. school op insinuants eigendomlijke grond staet, op deszelvs erve en goed Tijscholte en zelvs boven tien schreeden niet van het huis, waardoor insinuant en deszelvs meijer zeer benadeeld worden vermids in die school vuur gestookt word, waardoor ligtelijk bij sterke wind brand zoude kunnen onstaan en tot insinuants huis Tijscholte genaamd, overslaan.
En al was dit ook niet, insinuant heeft evenwel in gevolge voorz. contract het regt die school weg te breeken.
Dog zulks heeft hij verkoozen voor als nog niet te doen, maar goedgevonden gerisineerde poved qualit te summeeren zulks doende bij deezen om te bezorgen dat de voorz. school binnen den tijd van drie maal vier en twintig uuren na insinuatie deezes van des. insinuants eigendomlijke grond worden weggebrooken en van zijne grond gebragt.
Insinuant twijfeld geens zints of geinsinueerde G.P. zal wel kunnen goedvinden aan deeze allezints billijke summatie te voldoen.
In onverhoopten contrairen gevallen zal men genoodzaakt zijn geinsinueerde P.G. daar toe door regtmiddelen te constrigeeren. Onder dierbaar protest tegen alle prujudicie en kosten.
Met verzoek van explociet overgave van een dubbeld en relaas in forma alsna regte.
Ootmarsum den 2 jannuarij 1796.
G.Aeijelts
Pr= gg.
Relatie ik ondergetekende met voorkennis van de verwalter rigter een dubbelt deses bij absentsie van Jurien Bonkke aan zijn huisvrouw overgegeven te hebben op heden Ootmarsum den 5 januarij 1796.
j. Hd Heespelink onderrigter.
Beklaagden om hier op te berichten
in het prov. verw. drosten gericht van Twente,
gehouden zullende worden op dinsdag
den eersten maart aanstaande,
bij klimmen der zonne des gewoone
plaats te Oldenzaal. Oldenzaal
den 16 februarij 1796.
J.W. Racer
prov. verw. drost van Twente.
Burger mr.J.W. Racer, provisionelen
verw, landdrost van Twente.
J.O. Bentinck, eigenaar van den Huize Brekkelenkamp en onderhoorige goederen, neemt de vrijheid met verschuldigde agting voor te draagen, hoe hij in eigendom bezit het erve Tijscholte te Latteroppe in den gerichte van Ootmarsum.
Dat op de pootegrond van voorz. erve een school gezet is of doen zetten door Hermen Bonke, toenmalig schoolmeester te Latteroppe en zulk wel in den jaare 1741 of 1742. Welke school geen tien treeden van het Tijscholten huis is gelegen,waardoor suppl. ten hoogsten benadeeld is en nog dagelijks meer benadeeld word.
Dat deze school aldaar niet had mogen gezet worden zo als ook niet geschied is dan met consent van de toenmalige vrouwe van Breklenkamp, dewelke zulk uit loutere goedheid tot gemak van voorz. schoolmeester H. Bonke en deszelvs schoolkinderen heeft gepermitteerd onder expresse conditie dat gedagte vrouwe van Breklenkamp aldoor als dezelve daarvan te veel nadeel lijden zoude het regt hadden voorgem. school weeder weg te breeken, zoals dit een en ander ten klaarsten blijkt uit een handschrift van voorz. Hermen Bonke van den 9 october 1741.
Hier bij sub. A.
Dat de supplt. niet langer willende gedoogen dat gemelde school op voorz. zijne grond zal blijven staan. Den thans fungeerenden schoolmeester en boerrigter Jurien Bonke te Latteroppe in de maand januarij j.l. heeft doen sommeeren om gemelde school van zijne grond weg te breeken en van die, zoals dit blijkt uit den sommatie hier bij sub. B, plaats te brengen.
Dog waaraan den beklaagden Jurien Bonke geenszins heeft voldaan. Waarom den supplt. tot bekooming van zijn ontegenspreeklijk regt genoodzaakt is zig tot mij te wenden en te verzoeken dat hij den beklaagden Jurrien Bonke gelist te gelasten om binnen een korten door mij te bepaalen tijd voorz. school van suppl. pootegrond af te breeken en van plaats te onruimen op dat suppl. met die grond kan doen en handelen na goedvinden.
Con. expansis welk doende G. Aeijelts. Wordt vervolgd…
Foto archief Roeleveld/Weernink Noord Deurningen
Volgens het bijschrift is 2e van links Annie Marietje Weernink geboren op het erf Wolkotte. Van de overige dames zijn de namen niet bekend.
Website www.heemkunde-lattrop-breklenkamp...
De laatste paar weken zijn nog een aantal wijzigingen aangebracht in de rubrieken:
Doopboek1819-1920 transcriptie, Bidprentjes en Grafstenen.
Het is nu mogelijk om op de laatste kolommen te sorteren en ook binnen de subpagina’s kan worden gezocht.
Als je op de kolomnaam van de twee laatste kolommen klikt, dan worden deze oplopen gesorteerd. Klik nog een keer, dan zijn de resultaten aflopend gesorteerd (zie ook de pijltjes bij de kolomnaam).
Smokkelen en smokkelaars (4)
Verteld door B.H. Kokkeler uit Denekamp
Drie koeien verloren
Toen ik nog bij Povel werkte kwam ik geregeld langs een bepaalde boerderij in Noord Deurningen. Soms liep de boer, die gewoonlijk nogal kortaf was, buiten. Op een dag hield hij me aan en vroeg of ik wat extra’s wilde verdienen. Toen ik vertelde dat ik dat wel wilde, zei hij dat er bij Rammelbeek aan de overzijde van de grens drie koeien stonden, die naar zijn boerderij gebracht moesten worden. Deze waren van Maud ten Brink. Hij vroeg me wat ik er voor moest hebben. Hij bood me ongeveer de helft van het bedrag, dat ik vroeg. Na wat heen en weer gepraat kwamen we tot overeenstemming.
Intussen dacht ik dat ik nooit drie koeien tegelijk op mijn eentje de grens over zou kunnen krijgen. Nu was er in de buurt een boer op het land aan het werk. Hem heb ik gevraagd of hij me wilde helpen. Deze vertelde daarna welke weg we bij terugkomst het beste konden nemen. We zouden tweemaal over een brug moeten. Op de terugweg ging alles goed tot en met de eerste brug. Bij de tweede aangekomen keek ik naar links, waar een weg dwars door het land liep en daar zag ik iemand. Eerst dacht ik nog dat het Ten Brink was, maar al gauw merkte ik dat het een Nederlandse kommies was. lk zei tegen mijn helper: ”Kom op, nou moet het gebeuren”. lk ben meteen de beek ingesprongen en aan de andere kant er weer uit gegaan. Ondertussen hoorde ik dat de kommies tegen mijn gezel riep, dat hij hem herkende en dat bleek ook wel, want hij noemde de juiste naam. Ook schoot de kommies nog enkele keren, weliswaar niet gericht.
Via een omweg door weilanden, langs een wei met prikkeldraad en een veld met Iupinen kwam ik opnieuw bij de tweede brug en deed daar net of ik opnieuw naar de Duitse kant ging. Daar heb ik me toen verstopt achter een grote stobbe. De douaneman is wel drie keer binnen tien meter langs mijn schuilplaats gelopen, maar heeft me niet ontdekt. Tenslotte is hij weggegaan. De douanemensen hebben de koeien in beslag genomen. lk ben toen weer naar de boer gegaan. Daar ben ik via een raam aan de achterzijde binnengekomen. De boer vertelde dat hij al had gemerkt, dat het mis was gegaan, omdat hij een douaneman had horen roepen. Intussen was mijn helper ook bij de boer gearriveerd. lk heb hem toen verteld, wat hij moest zeggen, als de douane bij hem zou komen. Toen hij op het land aan het werk was, was een onbekende man bij hem gekomen en had hem gevraagd of hij even wilde helpen koeien op te drijven en dat hij dat toen maar gedaan had. Verder moest hij zeggen, dat hij niet wist waar die koeien vandaan kwamen of wie de eigenaar was. Omdat de man bij het verhoor inderdaad zo gehandeld heeft, ben ik er dat keer zonder kleerscheuren van af gekomen.
De in beslag genomen koeien werden tijdelijk bij een boer in Berghum bij Denekamp ondergebracht. Toen ik dat hoorde heb ik nog even overwogen om ze daar vandaan te halen. Maar later dacht ik bij mezelf: Als de eigenaar zich er niet mee bemoeit, waarom zal ik dan nog het risico lopen alsnog betrapt te worden. Zodoende heb ik dat plan maar laten varen.
Toen ik een paar dagen later bezig was op de boerderij van Povel rogge te zaaien, zag ik twee ‘Ausherren’ aankomen en vond ik het tijd even te verdwijnen in het bos. Later heb ik het voorgevallene aan mijn baas, de Forster, verteld en die gat me de raad, dat ik als zoiets dreigde, hem beter direct kon inlichten, zodat hij me bepaalde tips kon geven.
Paardenhandel
Eens kwamen bij mijn ouderlijk huis drie douanemannen uit Denekamp controleren of het aantal stuks vee en paarden wel klopte, dat bij ons in de stallen stond. Er waren twee paarden te veel. We vertelden dat we die op proef hadden van een Denekampse handelaar en dat we ze wilden ruilen voor onze eigen paarden. Ze geloofden ons echter niet en zeiden dat ze de paarden in beslag namen. lk protesteerde daartegen en zei, dat geen paard in beslag werd genomen, zolang de eigenaar er niet bij was. Toen de handelaar even later kwam, zei deze dat hij ze gekocht had op de markt in Zwolle. In werkelijkheid waren ze over de grens gesmokkeld en had ik vooraf bepaalde afspraken met de Denekampse paardenhandelaar gemaakt.
Aangezien we niet konden bewijzen, waar die dieren vandaan kwamen en van wie ze waren, werden ze in beslag genomen en ondergebracht bij een landbouwer in Denekamp. Enige dagen na dit voorval was ik bij de betreffende handelaar en toevallig kwamen er enkele mannen langs met de bij ons in beslag genomen paarden. Ik zei tegen de handelaar dat hij de dienstgeleider moest opbellen en moest vragen, waar ze met zijn paarden naar toe gingen. Hij kreeg te horen, dat de paarden in de gemeente Losser in beslag waren genomen en ook naar die gemeente teruggebracht werden. We kwamen er al snel achter dat zij bij een boer in Beuningen waren. Wordt vervolgd…
Uw reactie…
Goedemiddag. Bij toeval kwam ik op jullie website terecht. Leuk om daar even op te neuzen. Ik kwam een schoolfoto tegen uit 1932 (nr. 40), waar mijn vader Toon Keuters op staat. Zou ik van deze foto een kopie kunnen krijgen? Als er nog meerdere foto’s zijn waar mijn vader of moeder (Riki Arends) op staan, dan houd ik me ook aanbevolen.
Met vriendelijke groeten, Raymond Keuters Leeuwarden.
Redactie: De gevraagde foto is per omgaande aan Raymond verzonden.
In Friesland gestolen paard verkocht in Lattrop…
Publicatie september 2000 op groups.google.com/forum
Bron: Protocollen Contentieuse Zaken van het Landgericht Ootmarsum,
RAO ofwel HCO te Zwolle, toegang 71.1., inv. nr. 26, vermelding bij 7 okt. 1686.
Bij Nootgerichte[1]. Compareert Peter Gerrits van Burum geassisteert met Hermannus Cremer (procureur in Ootmarsum), hebbende voor omtrent 14 a 15 daegen verlooren of soo men seggen kan, door diefstall ontveert is, seecker peert, bij gerichtelijcke attestatie ende presente getuigen het posteur, haer en teecken (laten beschrijven), soo bij buren of huisluiden tot Lattruppe, desen Ed: Gerighte onderhoerigh, te weeten de Dasseler, Stocke ende Vreeman als copers des voorverhaelde peerts, bevonden, so versoockt comparant dat haer eigen dien tijde afgestolen peert door desen Ed: Gerichte Lantregtens, als tit. 8, pag. 36 par. 5 te ersien, moge worden kost ende schadeloos gerestitueert.
Bij het Gerichte de Dasseler cum suis als copers vant peert hier over gehoort, pretenderende sij luiden, dat an haer d'uijtgelechte penn: behoorde worden gerestitueert, dan op de overgelechte attestatie van de heer Epe van Aylua, Grijsman (Grietman) van Colummer landt etc. geteijckent, bij getuigen mede onderteeckent op den 4 okt. 1686 ouden stijl, niet wetende te seggen soo dat deselve in goeden weerden is erkent, daerbij die twie presente getuigen ofte nabuirmannen van Pieter Gerrits met namen Willem Hijlkes ende Jan Henderixen alhier het peert in ogenschijn genomen, verklarende bij haer waerheit, als mannen van goeden naem ende faem, dat het peert soo sij alhier vinden ende bij Dasseler etc. gekoft is, het eigendoomlijck toebehoorige peert is van Pieter Gerritsen voors:, waer van bij attestatie hier boven gemelt, de ontfremdinge bekent is gemaeckt, dewijl dan notoire Lantregtens, dat een ontvremdt of gestolen goedt weetelijck ofte onwetelijck magh (=kan) worden gekoft, ende indien het wetelijck geschagh de heeler gelijck de steeler soude angesien worden, ende oock eens loons weerdigh waeren, dogh wie het onweetlijck coopt het gekofte moet restitueren, sijn verkoper soocken of sijn uijt gelegte gelt verliesen, ende dewijl de copers voornt: haer van de onwetenheit komen beklagen, soo hebben sij in desen het Lantr: moeten obedijeren, het gekofte restitueren ende haer uijtglechte (gelt) verliesen, dewijl haeren verkoper sigh fugitijf gemaeckt ende niet meerder te vinden is, de costen hier over gevallen, die dogh geringe sijn, sullen gecompenseert sijn.
De getranscribeerde tekst uit 1686 van dit bericht is afkomstig uit de protocollen van het landgericht Ootmarsum. Het paard van ene Peter Gerrits was in Friesland in de buurt van Burum en Kollum gestolen. Na 2 weken vond hij het terug in de buurtschap Lattrop in de huidige gemeente Denekamp, toen onder het Richterambt Ootmarsum gelegen. Door tussenkomst van de rechtbank kreeg hij het kosteloos terug, maar de drie boeren uit Lattrop: Dasselaar, Stokke en Vreeman waren hun betaalde koopsom kwijt.
Een aardig detail is dat tevens twee buren van Peter Gerrits uit Friesland worden genoemd. Ook had men in Ootmarsum nog nooit van een Grietman gehoord en werd 'Grijsman' Epe van Aylua opgeschreven. Misschien kan iemand beoordelen of dit correct is.
De levensloop van Pieter Gerrits interesseert mij in verband met de plaatselijke geschiedenis. Hij is niet mijn voorouder. De voornaam Pieter ofwel Peter kwam op het platteland van Twente niet
veel voor. Omdat er eind 1697 een Peter Gerrits uit Beuningen (bij Denekamp) trouwde met ene Fenne Lankamp uit Tilligte (tussen Lattrop en Ootmarsum gelegen) vermoed ik dat de bruidegom dezelfde persoon zou kunnen zijn.
December 1697: ingeschreven in Denekamp Peter Gerrijtsen uijt Böninge en Fenneken Langkamp uijt Tilligte. Deze Peter die met Fenne Lankamp getrouwd was werd ook wel Peter Teutemeijer of Toitemeijer genoemd. In Beuningen was inderdaad een erf Teutemeijer.
Mijn vragen zijn:
- Wie weet meer over Peter of Pieter Gerrits, afkomstig uit ofwel wonend in Burum (Friesland) in het Kollummerland?
- Kwam de naam Teutemeijer of Toitemeijer in die tijd ook in de omgeving van Burum en Kollum voor?
- Is de aangifte van de diefstal of de attestatie door de Grietman nog ergens terug te vinden?
Frans Scholten.
Redactie:
Peter Gerrijtsen Toitemeijer is geboren in Beuningen (Toijtemeijer), zoon van Gerrijt Toite=meijer en Nn. De naam Gerrijtsen moet gelezen worden als Gerrijtszoon, zoon van Gerrijt. Hij is gedoopt omstreeks 1672 in Denekamp. Peter trouwde, ongeveer 25 jaar oud, in 1697 in Denekamp (NH) met Fenneken Langkamp uit Tilligte, nadat zij op 12 december 1697 in Ootmarssum (Nederduits Gereformeerd) in ondertrouw zijn gegaan.
Het boerenplaatsje Toite(meijer) stamt al van voor 1700 en is in ongeveer 1900 afgebroken. Het lag tussen Dinkellust en Beugelskamp, aan de grens met Dorp Denekamp. Er is geen bewijs gevonden dat genoemde Peter nog in Friesland heeft gewoond.
De gedupeerde landbouwers zijn: Jan Dasselaar oud 39 jaar, getrouwd met Gese Nn.
Jan Stockinck oud 52 jaar, in 1666 getrouwd met Fenneken Schilthuis van het gelijknamige erf in Doerninge (Noord Deurningen).
Harmen Vrehuijs oud 46 jaar, van het gelijknamige erf, in ca. 1668 getrouwd met Stiene Leferinck.
Aleida Geertruida Brookhuis-Kuks? (1875-1911)…
Foto links is gemaakt voor 1911, foto rechts in 1903. Vergelijking hiervan heeft tot deze voorlopige conclusie geleid.
Wie heeft nadere informatie hierover? De bruiloftsfoto met namenlijst wordt in een volgende nieuwsbrief geplaatst maar kan ook bij de redactie worden opgevraagd.